CO TO JEST STRAW BALE?

Znajdziesz tu podstawowe wiadomości na temat technologii "straw bale".

Co to jest straw bale?

Straw bale, czyli dosłownie. "kostka słomy", jest jedną z najbardziej popularnych obecnie technologii w biobudownictwie. Straw bale jest technologią stawiania drewnianych domów szkieletowych o ścianach wypełnionych sprasowanymi odpowiednio kostkami słomy. Wykończenie domu jest również z naturalnych materiałów (drewno, glina, kamień) albo z elementów odpadowych (opony, butelki etc.). Inną popularną obecnie na Zachodzie technologią wznoszenia budynków ze słomy są ściany systemowe, czyli gotowe ściany prefabrykowane, z których następnie w ciągu jednego dnia można złożyć cały dom. Ten sposób jest coraz bardziej popularny przy budowie całych osiedli domów wielorodzinnych. Ściany takie są wówczas wykonywane przez producentów takich domów.
Istnieje również możliwość wznoszenia parterowych budynków gospodarczych i altan, gdzie elementem nośnym jest sama sprasowana słoma, bez konieczności zastosowania drewnianego szkieletu.
Ściany w konstrukcjach szkieletowych są wzmacniane bambusowymi prętami, które mają parametry zbliżone do konwencjonalnych zbrojeń z prętów stalowych. Można też kostki stabilizować żerdziami przybijanymi do słupów nośnych konstrukcji szkieletowej.

Czym jest biobudownictwo (ekobudownictwo)?

Biobudownictwo, czy też eko-budownictwo jest głębszą filozofią życiową polegającą na budowaniu pojedynczych domów lub całych osiedli z materiałów biodegradowalnych lub z materiałów odpadowych. Można to nazwać głębokim, ekologicznym stylem życia, gdzie człowiek tworzy sobie miejsce do życia dbając jednocześnie o zrównoważony, harmonijnie rozwijający się naturalny ekosystem dookoła niego. Biobudownictwo cechuje się bardzo często zupełną autonomią stawianych obiektów, w których jest wytwarzana na własny użytek energia, oczyszczana jest woda deszczowa oraz ścieki. Biobudownictwo jest również w wielu krajach zjawiskiem społecznym, gdzie budowie takich domów towarzyszą warsztaty, spotkania, wymiana wiedzy i doświadczeń, a grupy świadomie żyjących ludzi wzajemnie pomagają sobie budować takie właśnie domy.

Mike Reynolds

 Za pioniera w dziedzinie eko-budownictwa na świecie uważany jest amerykański architekt, Michael Reynolds
. Biobudownictwo jest wynikiem refleksji nad obecnym stanem cywilizacji i odpowiedzią na problemy światowe wynikające z globalnej gospodarkli o charakterze eksploatacyjnym, czy wręcz grabieżczym względem Ziemi i jej szeroko pojętych zasobów. Naturalne materiały są dostępne niemal na całej planecie. Odpowiednie ich przygotowanie nadaje im niemal dowolnego wyglądu, trwałości i doskonałych parametrów porównywalnych z najlepszymi konwencjonalnymi materiałami budowlanymi.
Wykończenie i styl wnętrza zależy tylko i wyłącznie od upodobań właścicieli. Można silnie we wnętrzu domu zaakcentować jego ekologiczny i naturalny charakter, używając  elementów wykonanych z drewna, kamienia lub gliny. Wystrój taki może być bardziej tradycyjny lub nowoczesny. Osoby stykające się z tematem biobudownictwa po raz pierwszy, nie są z reguły w stanie uwierzyć na pierwszy rzut oka, że dany budynek ma ściany z kostek słomy, paździerzy konopnych albo i nawet worków lub  z opon wypełnionych ubitą ziemią. Otynkowany, z nowoczensymi oknami, gładziami na ścianach praktycznie niczym nie odróżniasię od typowych domów wykonanych z powszechnie dostępnych na runku materiałów budowlanych.

Straw bale w Polsce:

Dom straw bale w Lubli

Pierwszy, w pełni legalny (uzyskanie pozwolenia na budowę) dom w technologii straw bale powstał w województwie Podkarpackim, nieopodal Jasła na przełomie roku 2007/2008. Dotychczasowo wznoszone w Polsce budowle straw bale były raczej koncepcyjne i eksperymentalne, ewentualnie służyły innym celom niż mieszkalne. Budynek ten łączy technologię straw bale z wieloma tradycyjnymi rozwiązaniami oraz z
innowacjami. Inwestorzy są głęboko świadomymi ekologicznie ludźmi. Budowa tego domu była połączona z licznymi warsztatami, gdzie ludzie pomagając w budowie poznawali jednocześnie straw bale "od kuchni". Szczegóły techniczne, liczne zdjęcia i porady znajdziesz bezpośrednio tutaj strawbale.pl/straw-bale-w-polsce/lubla-prawdziwy-dom/

Dom z Lubli wprawdzie "przetarł szlaki" dla tej technologii w Polsce, zaciekawił, zainspirował i zmotywował wielu inwestorów do wybudowania swojego własnego domu, jednakże kolejni inwestorzy poszukiwali indywidualnych i dogodnych dla siebie rozwiązań, co zaskutkowało zupełnie odmiennym wyglądem. Naturalne budownictwo daje niemal nieograniczone możliwości wykonania, adaptacji i aranżacji.

Dotychczas domy w technologii straw bale były w Polsce stawiane w małych miejscowościach i wsiach. Obecnie trend ten powoli zaczyna "otaczać" duże ośrodki miejskie i aglomeracje. Tak jest również i w przypadku projektu "straw bale Bielsko", który jest realizowany na malowniczo położonych obrzeżach miasta Bielska-Białej.
Warto również zwrócić w tym miejscu uwagę na fakt, iż budownictwo ze słomy i drewna nie jest niczym nowym. Budownictwo tego typu było popularne na ziemiach polskich jeszcze do czasów drugiej wojny światowej. Potem nastąpił dynamiczny rozwój materiałów budowlanych wykonanych z betonu i trend ten jest wiodący po dziś dzień.
Prawidłowo wykonany i odpowiednio zabezpieczony budynek w technologii straw bale potrafi oprzeć się kjażdym warunkom atmosferycznym i przetrwać nawet ponad 100 lat w bardzo dobrym stanie. Po dziś dzień na terenie Polski istnieją dobrze zachowane obiekty tego typu. Budynkiem robiącym największe wrażenie jest szkoła w 

Straw bale na świecie

W wysoko rozwiniętych krajach metoda straw bale zyskała ponownie popularność w latach 80-tych XX wieku. Słomiane bale ze względu na niski koszt (zarówno finansowy jak i energetyczny) ich wytworzenia ora na szerokie możliwości zastosowania i dobre parametry izolacyjne zyskują
 zastosowanie zarówno pośród prywatnych inwestorów jak i w sektorze publicznym.
Dotychczas w bardziej odległych czasach decydowano się na technologię straw bale na obszarach, gdzie stosunkowo trudno było o inne materiały budowlane, a koszt ich importu był zupełnie nieopłacalny. Tak było np. w pewnych rejonach Stanów Zjednocoznych, gdzie drewno było bardzo rzadkim surowcem, natomiast pól uprawnych z zasiewami zbóż było w okolicy pod dostatkiem.
Słomiane bale stanowiły więc wypełnienie we wszelkiego rodzaju budynkach, które miały spełniać funkcje publiczne.
Dziś trend ten odradza się w krajach Europy Zahcodniej. Słom,a jest tam elementem wypełnienia ścian bibliotek, szkół, osiedli, czy nawet kościołów i sal gimnastycznych.
Oto
 wybrane realizacje budynków użytecnzości publicznej wykoinanych z bali słomianych:

Budynek biblioteki w Mattawie











Kościół Pilgrim Holimess Church we wsi Arthur w Nebrasce

Największy budynek straw bale w Wielkiej Brytanii 

A tutaj małe i przytulne domki prywatne:

Zalety i wady straw bale

Zalety:
- materiał przyjazny dla zdrowia ludzi i zwierząt
- niski koszt pozyskania materiału (czasem nawet jako odpad)
- stosunkowo łatwa dostępność materiału w różnych strefach klimatycznych
- 100% ekologiczny materiał
- bardzo dobra izolacyjność termiczna
- materiał trudnopalny (po odpowiednim sprasowaniu)
- w połączeniu z tynkiem gliniany przyjazny dla  alergików

Wady:
- duża podatność na wilgoć (gdy materiał jest źle zaizolowany)
- mała odporność na gryzonie (jeśli materiał jest nieodpowiednio zabezpieczony)

Koszty

Jednym z głównych założeń biobudownictwa - w tym budynków straw ba

le - jest budowanie przy możliwie minimalnym obciążeniu środowiska naturalnego oraz po jak najniższych kosztach. Przyjęło się, iż takie budynki są średnio tańsze o około 40-50% od budownictwa tradycyjnego.

Możliwie najmniejsze obciążenie środowiska naturalnego  ma miejsce jeżeli:
> pozyskujemy materiały z jak najbliższej okolicy (drewno, kamień, glina, piasek, słoma)
> dużo rzeczy wykonujemy sami lub z pomocą rodziny/przyjaciół (stawianie ścian z kostek słomy, tynkowanie gliną, zrobienie posadzki z gliny - tzw. klepiska etc.)
> angażujemy minimalną ilość dużego sprzętu budowlanego o dużym poborze prądu/zużyciu paliwa
> samodzielnie wykańczamy budynek z możliwie jak największej ilości naturalnych materiałów z okolicy
> stosujemy alternatywne rozwiązania w kwestii ogrzewania (piec rakietowy, piec akomodacyjny, podkowa na wodę, ściana szamotowa)
> budujemy własną oczyszczalnię ścieków (np. trzcinową)
> pozyskujemy materiały z rozbiórek (cegła/ cegła szamotka, kafle, drewno, okna etc.)

Jak widać na powyższych wybranych przykładach celem biobudownictwa jest pozyskanie surowców, których wytworzenie, transport i obróbka pochłania możliwie jak najmniej energii, gdyż zużyta energia jest obciążeniem dla środowiska. Nowoczesne, hermetyczne domy pasywne są pod tym względem bardzo drogie i obciążające środowisko, gdyż do wytworzenia tychże materiałów są potrzebne bardzo duże nakłady energii.


Jednakże  zabierając się za taką inwestycję należy zdać sobie sprawę z istotnych uwarunkowań, które wpływają na to, czy taki dom finalnie rzeczywiście będzie cokolwiek tańszy od domu z pustaka czy bloczków.

Oto i one:
> stawiamy budynek  systemem gospodarczym

> sami organizujemy niezbędne materiały, unikając pośredników (kontakt z leśniczymi, rolnikami etc.)
> sami wykańczamy wnętrza
> stosujemy materiały z rozbiórki, które są nadal zdatne do użycia
> budujemy budynek przy pomocy życzliwych osób, organizujemy warsztaty na placu budowy